Wojciech Żukrowski (1916-2000)

Pisarz, dziennikarz, scenarzysta.
Urodził się 14 kwietnia 1916 r. w Krakowie.Studiował na Wydziale Prawa i na Wydziale Humanistycznym UJ, ukończył filologię polską na uniwersytecie we Wrocławiu. Należał do katolickiej organizacji "Odrodzenie".
Debiutował na łamach "Kuźni Młodych" w 1934 r. W 1939 r. walczył m.in. w obronie Narwi pod Różanem i na Lubelszczyźnie. Okupację przetrwał w Krakowie. Żołnierze Armii Krajowej, działacze podziemia kulturalnego. Po wojnie oficer Ludowego Wojska Polskiego, aktywnie włączył się w działalność Związku Literatów Polskich.
W latach 1953-1954 korespondent wojenny w Północnym Wietnamie, potem dotarł do Laosu i Chin. Był też radcą kulturalnym ambasady polskiej w Indiach. Związany mocno z Warszawą, członek zespołu redakcyjnego miesięcznika "Widnokręgi", współpracownik dwutygodnika "Nowe Książki".

Właściwym debiutem książkowym Żukrowskiego był wydany konspiracyjnie w 1943 r. zbiór poetycki "Rdza". Pisarski rozgłos przyniósł mu jednak cykl opowiadań o tematyce żołnierskiej i okupacyjnej "Z kraju milczenia" (1946), a zwłaszcza utwór "Lotna" zekranizowany przez Andrzeja Wajdę.
To w tych opowiadaniach ujawniły się znamienne cechy jego pisarstwa: niezwykła plastyczność, ekspresja języka, intensywne przeżywanie i odtwarzanie urody świata, swoboda w kreśleniu sylwetek bohaterów, swoisty liryzm.
Osobny rozdział jego pisarskiej twórczości stanowią scenariusze filmowe. Przez lata współpracował z reżyserem Jerzym Passendorferem.
Jedną z najgłośniejszych jego książek były "Kamienne tablice". Książka wywołała sensację śmiałymi na owe czasy, zmysłowymi scenami miłosnymi. Ewa i Czesław Petelscy nakręcili na jej podstawie film, uznany jednak za nieudany, w przeciwieństwie do literackiego pierwowzoru.

Wojciech Żukrowski był też pisarzem dla dzieci. Jego barwne, groteskowo-fantastyczne "Porwanie w Tiutiurlistanie" czytały chętnie i dzieci, i ich rodzice. M.in. za ni± otrzymał od dzieci Order U¶miechu.
W latach 1986-1989 Żukrowski pełnił funkcję prezesa ZLP,1982-1988 przewodniczący polskiej sekcji IBBY (International Board of Books for Young People), był także członkiem Pen-Clubu, posłem na Sejm.
Zmarł 26 sierpnia 2000 r. w Warszawie..

Nagrody
1953 - nagroda państwowa III stopnia za powieść "Dni klęski"
1954 - nagroda miasta Wrocławia
1955 - nagroda literacka im. Pietrzaka za książkę "Dom bez ścian"
1961 - nagroda literacka II stopnia Ministra Obrony Narodowej za powieść "Skąpani w ogniu"
1965 - nagroda zespołowa I stopnia Ministra Kultury i Sztuki za scenariusze
1967 - nagroda literacka im. Pietrzaka za powieść "Kamienne tablice"
1969 - nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki
1976 - Order Budowniczych Polski Ludowej
1976 - nagroda miasta Warszawy
1977 - nagroda Prezesa Rady Ministrów
1978 - nagroda państwowa I stopnia
1988 - nagroda specjalna Ministra Obrony Narodowej
2000 - nagroda literacka im. Władysława St. Reymonta

 

(c) 2004 Katarzyna Żukrowska, Bartłomiej J. Boczek | kontakt z autorem: (mail) |